تا کی بنشینیم و از دست دادن سرمایه ها و فرصت ها را نظاره کنیم ...
دکتر خسرو فرشیدورد در تنهایی! درگذشت
به نقل از تابناک
خبرآنلاین : در
نهایت تاسف ، با خبر شدیم که استاد بزرگ زبان و ادبیات فارسی دکتر خسرو
فرشیدورد ، ده روز قبل در تنهایی و بیماری در "سرای سالمندان نیکان" در
تهران به دیار باقی شتافته اند.متاسفانه تا زمان نگارش این نوشته، هیچ
خبری در مورد درگذشت این استاد ارزشمند و از مفاخر فرهنگی این دیار منتشر
نشده است.
دکتر فرشیدورد از استادان پیشکسوت دانشکده زبان و
ادبیات فارسی و دارای شهرت جهانی و دیدگاههای ویژه در عرصه دستور زبان
بود.مقالات و کتابهای فراوان و بسیار ارجمندی در حوزه دستور زبان فارسی و
زبان شناسی و نقد ادبی و تحقیقات ادبی از آن استاد درگذشته برجای مانده
است.
فرشیدورد چند سال قبل از دانشگاه تهران بازنشسته شد. وی مدتی
را با بستگانش زندگی کرد و چندی پیش به سرای سالمندان نیکان منتقل شد که
در آنجا دار فانی را وداع گفت. جندی پیش، یکی از انجمنهای فرهنگی
یادنامه‌ای را در بزرگداشت این استاد به قلم کمال حاج سید جوادی منتشر
کرده بود. دکتر فرشیدورد به زبان و شعر فارسی عشق و غیرت فراوان داشت. این
شعر که از مشهورترین سروده های استاد نیز هست به خوبی عشق او به ایران و
فرهنگ این سرزمین را نشان می دهد:
این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست
این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست
آن کشور نو آن وطــــن دانش و صنعت
هرگز به دل انگیــــــــــزی ایران کهن نیست
در مشهد و یزد و قم و سمنان و لرستان
لطفی است که در کلگری و نیس و پکن نیست
در دامن بحر خزر و ساحل گیلان موجی است
که در ساحل دریای عدن نیست
در پیکر گلهای دلاویز شمیران
عطری است که در نافه ی آهوی ختن نیست
آواره ام و خسته و سرگشته و حیران
هرجا که روم هیچ کجا خانه من نیست
آوارگی وخانه به دوشی چه بلایی ست
دردی است که همتاش در این دیر کهن نیست
من بهر که خوانم غزل سعدی و حافظ
در شهر غریبی که در او فهم سخن نیست
هرکس که زند طعنه به ایرانی و ایران
بی شبهه که مغزش به سر و روح به تن نیست
پاریس قشنگ است ولی نیست چوتهران
لندن به دلاویزی شیراز کهن نیست
هر چند که سرسبز بود دامنه آلپ
چون دامن البرز پر از چین وشکن نیست
این کوه بلند است ولی نیست دماوند
این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست
این شهرعظیم است ولی شهرغریب است
این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست
او
در سال 1308 در ملایر متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهر
زادگاهش به پایان رسانید و وارد دانشگاه تهران شد و در رشته زبان و ادبیات
فارسی تحصیل کرد و در سال 1342 با ارائه پایان‌نامه دکتری خود با عنوان
«قید در زبان فارسی و مقایسه آن با قیود عربی و فرانسه و انگلیسی» مدرک
دکترای خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی دریافت کرد. از سال 1343 در
دانشگاه اصفهان تدریس کرده و در سال 1347 به دانشگاه تهران آمد و تا به
حال در رشته دستور زبان فارسی و نقد شعر و متون فارسی تدریس می‌کند. این
شاعر معاصر به زبانهای عربی و فرانسه تسلط دارد و با زبانهای انگلیسی،
پهلوی، اوستا و فارس باستان آشنایی زیادی دارد.
این استاد زبان و ادبیات فارسی نزدیک به ۲۰ عنوان کتاب در زمان حیات خود چاپ و منتشر کرد که در سه حوزه قابل مطالعه است.
عنوان برخی از کتابهای فرشیدورد عبارتند از:
1-«ج‍م‍ل‍ه و تحول آن در زبان فارسی»(1375/ انتشارات امیر کبیر)
2-«پ‍ی‍رام‍ون ترجمه»(م‍ج‍م‍وع‍ه مقالات/1381/ وزارت فرهنگ و ارش‍اد اس‍لام‍ی)
3-«ام‍لا،
ن‍ش‍ان‍ه‌گ‍ذاری، وی‍رای‍ش: برای ن‍اش‍ران، وی‍راس‍ت‍اران،
دب‍ی‍ران، م‍درس‍ان ادبیات»(1375/ انتشارات صفی‌علیشاه)
4-«ح‍م‍اس‍ه ان‍ق‍لاب»(م‍ج‍م‍وع‍ه شعر ه‍م‍راه با م‍ق‍دم‍ه‌ای درباره شعر امروز از خسرو فرشیدورد)
5-« درباره ادبیات و نقد ادبی»( 1363/ انتشارات امیرکبیر)
6-«در گ‍ل‍س‍ت‍ان خ‍ی‍ال حافظ: ت‍ح‍ل‍ی‍ل ت‍ش‍ب‍ی‍ه‍ات و اس‍ت‍ع‍ارات اش‍ع‍ار خ‍واج‍ه»(1357/نشر تهران)
7-«دستور مختصر تاریخی زبان فارسی»(1387/ انتشارات زوار )
8-«دستور
م‍ف‍ص‍ل امروز بر پایه زبانشناسی جدید: شامل
پژوهشهای تازهای درباره آواشناسی و صرف و نحو فارسی
معاصر و مقایسه آن با قواعد دستوری»(1382/ نشر سخن)
9-«دستوری برای واژه‌سازی : ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی ، ترکیب و تحول آن در زبان فارسی»(1387/ نشر زوار)
10-«ص‍لای عشق»(دف‍ت‍ر شعر/1380/انتشارات امید مجد)
11-«گ‍ف‍ت‍اره‍ای‍ی درباره دستور زبان فارسی»(ترجمه و نگارش/1375/ انتشارات امیرکبیر)
12-«ل‍غ‍ت‌س‍ازی
و وض‍ع و ترجمه اص‍طلاح‍ات ع‍ل‍م‍ی و ف‍ن‍ی و ی‍ادداش‍ت‍ه‍ای
درباره ف‍ره‍ن‍گ‍س‍ت‍ان و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی برای زبان و ادبیات
و تاریخ زبان فارسی»(ترجمه و نگارش/138/ انتشارات سوره
مهر)
13-«مقایسه قیود و ع‍ب‍ارات ق‍ی‍دی فارسی با واژه‌ه‍ا و ع‍ب‍ارات ه‍م‍ان‍ن‍د آن در عربی»(نشر اصفهان)
14-«ن‍ق‍ش آف‍ری‍ن‍ی‌ه‍ای حافظ: ت‍ح‍ل‍ی‍ل زی‍ب‍اش‍ن‍اس‍ی و زب‍ان‌ش‍ن‍اخ‍ت‍ی اش‍ع‍ار حافظ»(1375/ نشر صفی‌علیشاه)
15-«تاریخ مختصر زبان فارسی از آغاز تا کنون»(1387/ نشر زوار)
16-«فارسی[کتابهای درس‍ی] سال س‍وم دب‍ی‍رس‍ت‍ان»(م‍ول‍ف‍ان خسرو فرشیدورد، ح‍س‍ن اح‍م‍دی گ‍ی‍وی/ نشر تهران)
17-«عربی در فارسی»(1373/ انتشارات دانشگاه تهران)
18-«دستور
مختصر امروز بر پایه زبانشناسی جدید :شامل پژوهشهای تازهای درباره
آواشناسی و صرف و نحو فارسی معاصر و مقایسه آن با قواعد دستوری انگلیسی و
فرانسه و عربی،با اشاراتی به فارسی قدیم و زبان محاوره »(1388/ نشر سخن)
در
سال 1377 نیز کمال حاج سید جوادى کتابی با عنوان «یادگارنامه استاد دکتر
خسرو فرشیدورد» توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگى درباره این استاد زبان و
ادبیات فارسی منتشر کرد.
در این کتاب به مباحثی چون دکتر فرشیدورد و
فرهنگ و ادب ایران، ترجمه احوال استاد، کتاب‌شناسی کتاب‌ها و مقالات دکتر
خسرو فرشیدورد، و نگاهی به آثار و نظریات ادبی و زبانشناسی او پرداخته
شده است.